CD - HOT & BRASS

Reflections of Duke

(2020, ZenneZ Records)

____________________________________________________________________

tekst: Storm Bakker

____________________________________________________________________

HOT is de zoveelste samenwerking tussen de grensoverschrijdende rietblazer/percussionist/componist Steven Kamperman en zijn Utrechtse speelkameraad Dion Nijland op de contrabas, maar dan in coalitie met pijp-organist Berry van Berkum. Het ensemble tourt sinds 2015 langs de Nederlandse kerken met hun programma’s 'Bird' en 'Silent Film: Der Golem'. Sinds 2019 spelen zij Duke, een muzikale reflectie op het repertoire van Edward Kennedy alias 'Duke' Ellington. Een huzarenwerk, want Ellington geldt als één van de grootste componisten en arrangeurs uit de Amerikaanse muziekgeschiedenis. Tegelijk een moeilijke keuze, want het oeuvre van de deftige meester omspant meer dan 60 hits, opgeleverd in een slordige halve eeuw. Het album bevat 11 stukken, arrangementen van de originele klassiekers, maar ook eigen composities geïnspireerd op zijn werken. Het Orgel Trio is voor deze gelegenheid uitgebreid met de alom geprezen blazers, coryfee Joost Buis (trombone) en talent Ruben Drenth (trompet).

Duke droom

Vanaf het eerste stuk, het spannende ‘Jubilee Stomp’ (uit 1928), tot en met het laatste ‘Heavenev’, geïnspireerd op ‘Heaven’ (1968), komt ‘Reflections of Ellington’ over de luisteraar heen als een duizelingwekkende trip, een soort aanhoudende Duke droom, waarbij alle bekende elementen van de iconische orkestleider je om de oren vliegen. De experimentele tonaliteiten, de voortdurende flirt met klassieke en hedendaagse muziek, de extreme dynamiek, de Ellingtonesque klarinetten, de Jungle Style rietblazers, de dan weer schetterende dan weer gedempte trompetten, maar vooral zijn methode om voor iedere stem in het orkest apart en persoonlijk te arrangeren. Zelfs de dominante karaktertrekken van Ellington lijken soms door te klinken in deze moderne reflectie van ‘s mans muziek. Knappe arrangementen dus van Kamperman, Nijland en Van Berkum, waarbij de grote kwaliteiten van Buis en Drenth fijnzinnig worden benut. Het kwintet klinkt als een top jazzorkest, waarvan de drummer gelukkig is thuisgebleven.

Berry van Berkum

Van Berkum is een illusionist die de luisteraar onder hypnose brengt en zich hele strijkorkesten laat inbeelden, waar die er in werkelijkheid niet zijn. De organist schittert met gelaagd, veelzijdig en fantasierijk spel, dat soms doet denken aan de magische klank van de betere, antieke Amerikaanse analoge synthesizers, dan weer als een blaasbalg-harmonium onder de bitonale en polyritmische handen van Charel Ives. De hele plaat vervat sowieso die typische Amerikaanse sfeer, althans zoals wij die kennen van oude films en televisie. Als de klarinet van Kamperman klinkt, waant men zich in The Carnegie Hall; de vrije solo’s van trombonist Buis (die een Ellington-kenner schijnt) vervatten als het ware een hele eeuw aan moderne transatlantische muziek. Je zou bijna zeggen: HOT & BRASS is on-Nederlands goed . In elk geval buitengewoon opvallend en gewaagd in ons vaderlandse maaiveld-cultuurtje.

Kerk

De plaat werd opgenomen in de Antonius van Padua-kerk in Nijmegen, waar Van Berkum het geroemde 50-jarig Verschueren-orgel als het ware omtovert in een Ellington stijl big band. De Duke was behalve vrijmetselaar een mens van “evidently deep religious faith” en met de keuze voor de kerk als studio slaat HOT de spijker op de kop. Opmerkelijk genoeg ontbreken een paar van The Sacred Concerts aan de plaat, in de woorden van Ellington zelf : "the most important thing I have ever done". Maar ook de andere hits ontbreken, zoals 'Take the A Train', 'Satin Doll', 'Caravan', 'In A Sentimental Mood', 'Pepido' en 'Sophisticated Lady', nevens nog enkele tientallen composities. Het geeft niet. Het album puilt nu al uit van klasse en het is hopelijk de stok achter de deur voor deze heren van Hot & Brass, om spoedig nog zo’n uniek meesterwerk af te leveren.

[PJ_@STAB]

Het CD release concert vindt plaats op 25 september in de Antonius van Paduakerk aan de Groesbeekseweg te Nijmegen. Aanvang 20:15u.