De achtste editie van UJazz Fest op 15 december 2018 in TivoliVredenburg (Utrecht), stond in het teken van nieuwe verbindingen. Verbindingen tussen de hoofdgasten en de Utrechtse jazzscene, tussen generaties musici en tussen jazz en visuele kunst. Hoofdgast was de internationaal gelauwerde pianist/componist en Buma Boy Edgar Prijs winnaar 2018 Jasper van ’t Hof, maar vertegenwoordigd in drie concerten leek het wel of Kika Sprangers die eer genoot. De jonge saxofoniste geldt als het grootste talent van Nederland en beklimt de Nederlandse podia met de finefleur van de Nederlandse jazz, waaronder Martin Fondse, Jeroen van Vliet, Utrecht Jazz Archipel, Round Midnight Orchestra, Marc Scholten en in 2019 Boy Edgar Prijswinnaar Jasper van ‘t Hof (Amersfoort Jazz). Kika speelt zo vaak, dat men inmiddels bijna geen jazzconcert kan bijwonen, waar Kika Sprangers níet aan meedoet. Maar eerlijk is eerlijk: ze speelt hartstikke goed en ze werkt er hard voor, dus het is haar gegund.

Nieuwe line-up

Tijdens UJazz op 15 december, presenteerde Kika en passant haar nieuwe groep. De line-up is Koen Schalkwijk (op vleugel en Wurlitzer), vervanger van Manuel Wouthuysen, die in november nog met Kika op tournee was in Indonesië. Bassist Danny Ruitenberg is vervangen door contrabassist Alessandro Fongaro, zodat het element in het akoestische geluidspectrum danig is toegenomen en de muziek meer jazz / minder fusion klinkt. Drummer is nog steeds Willem Romers, die ook al de kruk bezette tijdens Kika's Young VIP tournee in 2018. Hij is ook de drijvende kracht achter de Rotterdamse jazzformatie Coal Harbour en we zagen hem eerder die avond al samen met Kika in het Marit van der Lei Nextet. Gitarist Eric Brugmans keert niet terug in de hervormde formatie. De reden voor de nieuwe line-up bleef onopgehelderd. Het is in de Nederlandse jazz inmiddels gebruikelijk dat er voortdurend verveld en gerouleerd wordt, elk jaar een nieuwe plaat uitkomt in een nieuwe samenstelling, of ander een andere vlag... Dit in tegenstelling tot rock, waar bands veelal samen groot en oud worden.

Vocaal verstek

Kika liet weten dat haar nieuwe band eigenlijk ook een zangeres omsluit, die deze avond helaas verhinderd was... Eerlijk gezegd vonden we het best weer eens fijn, gewoon een instrumentaal combo zonder vocale blikvangeres . Met alle respect: het repertoire van een jazzband wordt mét een ladybird up front meestal wat milder, de sound neigt dan al snel naar easy, softly & loungy... Dit genre vocale jazz, door ons gedoopt "sisoswing", moge zeer gepast en gewild zijn tijdens tenue de ville evenementen, fingerlickin' good voor een bepaalde doelgroep, en niet te versmaden met een borrelnootje, maar "echte musici" worden veel vrijer en avontuurlijker als de diva's in de kleedkamer blijven. Stevige volumes, vreemde maatsoorten, modale soli, avontuurlijke specials, complexe structuren... eigenlijk al het lekkers dat het ProgJazz-hart begeert, lijkt spontaan aan de oppervlakte te komen als de knappe zangeresjes achterwege blijven. Nogmaals: met alle respect, want in een bepaald marktsegment volstaat het uitstekend, - en we maken uiteraard een diepe buiging en uitzondering voor legendarische strot- en lipartiesten die hun stem als een instrument bespelen, de echte artistieke stemmen en megavoices die zo nu en dan de kop boven het maaiveld.uitsteken...

Anna

Dit gezegd hebbende, beseffen we meteen dat de entourage van Kika maarliefst drie van zulke zangeressen bevat, die zich wel degelijk artistiek durven onderscheiden en ook het talent en de wil hebben, hun stem als muziekinstrument te bespelen, ergo: terecht vooruitgeschoven zijn door de conservatoria en via het NJJO naar het hoofdpodium geleid. Twee daarvan (Marit van der Lei en Sanne Rambags) waren tijdens UJazz Fest notabene aanwezig, maar zij bleven tijdens het concert van Kika in de zaal. Blijft Anna Serierse over, een van de grootste talenten van Nederland, kleindochter van Koos, dochter van Marcel. In 2017 werd zij beloond met de jaarlijkse prijs van de Stichting Jazztalenten zette zij haar studie aan het Amsterdams Conservatorium voort met een EUJam Master. We nemen ons voor de nieuwe Kika-band nogmaals te aanschouwen, maar dan met de getalenteerde Anna er bij.

Repertoire

Sprangers put uit een repertoire dat zij al enige tijd ten gehore brengt, deels geïnspireerd op De Stijl en Mondriaan. Het stuk ’51,9' verwijst naar de gemeenschappelijke noorderbreedtegraad van de riviersteden Rotterdam en Nijmegen, hetgeen met de samenstelling van haar band te maken zal hebben. Welbeschouwd is er slechts één nieuw stuk, opgedragen aan een persoon wiens of wier naam Kika evenwel verborgen hield.

Marc Scholten

Speciale gast tijdens UJazz was altsaxofonist Marc Scholten, de docent van Kika Sprangers, naast wie zij eerder op de avond ook in de Utrechtse Jazz Archipel acte de presence gaf. De ervaren meester deed drie nummers mee en liet in dat tijdsbestek horen waarom hij eerste altist is van het Metropole Orkest. Mooie subtiele melodielijnen, met steeds verrassende wendingen, die zodra ze weerklonken meteen vanzelfsprekend werden. Scholten speelt zeer beheerst en gedoseerd, gepokt en gemazeld, maar toch ook fris en gedurfd, met een prachtige toon, net even iets ronder dan die van zijn jonge protegé, die wij sowieso het liefst op sopraansax horen excelleren. Met zekere trots en in elk geval veel genoegen, blies Scholten met de band zijn deuntje mee. En andersom was Kika zicht- en hoorbaar erg verheugd, dat zij met haar mentor mocht samenspelen. De band excelleerde, de sound was perfect en -dat mag ook wel eens gezegd worden- het brandalarm ging niet af.

Koude douche

Nog voor het concert was afgelopen, bleek de bar al gesloten. Restte ons niets anders dan het gekke TivoliVredenburg-gebouw via het labyrint van trappen en roltrappen weer te verlaten. Dat is waarop de bezoeker van Cloud Nine ongevraagd (en ongewild) op de valreep wordt getracteerd, een soort van nachtleven dat door het harde licht en moderne interieur bijna onwerkelijk aandoet. Eenmaal beneden wordt men gedwongen het gebouw via een andere deur te verlaten dan het binnengekomen is, namelijk door het smalle café waarvan de hoofdingang eveneens gesloten blijkt. Toch nog even nodeloos lawaai, overbodige prikkel, ongewenste intimiteit... Twister, Melodyne, getetter en gekwaak. Aldus was de zoete weergalm van Kika & Scholten alweer van de mentale plaat gepoetst, nog voor we uit de bek van het Gegeven Paard konden ontsnappen en de koude duisternis in werden gespuugd. Oja, dat was ook zo: de werkelijkheid, de buitenwereld. Banjerend door ijsregen, sneeuw en geschreeuw, atonaal geburl en gebalk, luidkeels egoïsme. Waarom drinken als je er niet tegen kan? Allerergst: wij in één klap nuchter.

[PJ_©STAB]