Het in 1988 te Boston opgerichte Dream Theater (de eerste drie jaar opereerde de band onder de naam 'Majesty') is al jaren een grote internationale naam. Ook in Nederland kent de groep een trouwe schare fans, die voor dit speciale (grofweg) 'veertig-jarig bestaan' afstoomt op ide gitzwarte AFAS Live met de belofte om het alom bekroonde album 'Metropolis Pt. II: Scenes From A Memory' dat twintig jaar geleden verscheen, integraal uit te voeren. ProgJazz was erbij.

Vitaal

Hoewel het concert niet geheel is uitverkocht, is de sfeerloze zaal bij aankomst al flink gevuld. De eerste set zal bestaan uit een selectie van nieuwe nummers van het album 'Distance Over Time' en enkele oudere 'epics' (in de prog-volksmond 'een extra lang nummer'). De eerste pakweg twee, drie stukken is het echt even doorbijten vanwege het schelle geluid en pittige volume. Bij Dream Theater weet de bezoeker wat het krijgt: luide reproducties van de plaatversies. Het is volledig doorgecomponeerde muziek en ook de altijd doorwrochte en virtuoze soli worden daarin niet uitgezonderd. Wel wordt al snel pijnlijk duidelijk dat James LaBrie het vocaal niet bij kan benen door op verschillende momenten te hoog in te zetten. Ongeacht wat de oorzaak is: we vinden het zonde want de band klinkt voor de rest nog zeer vitaal, strak en muzikaal.

Formule

De muziek van Dream Theater is door de jaren heen nauwelijks veranderd. Je zou kunnen spreken van een muzikale formule, met zo nu en dan een uitstapje (zo was het sci-fi geladen 'The Astonishing' uit 2015 een welkome stap richting een iets dynamischer geluid en meer melodie) maar als rode draad stevige nummers met niet altijd even spannende, interessante zanglijnen, maar altijd verbluffende instrumentale passages, vaak halverwege het nummer, om weer te eindigen met een afronding van de zangstukken. Van de nieuwe plaat krijgen we 'Unethered Angel', 'Paralyzed', 'Barstool Warrior' en hoogtepunt 'Pale Blue Dot' voorgeschoteld. Van de topplaat 'Black Clouds & Silver Linings' (2009) horen we 'A Nightmare To Remember' en van 'Systematic Chaos' (het debuut op het Roadrunner label in 2007) de opener 'In the Presence of Enemies, Pt. I'.

Na de pauze

Na de pauze zijn we wat verder naar voren gedrongen dankzij het feit dat een groot deel van het publiek dorst kreeg en zich naar de bar begaf. De integrale uitvoering van 'Scenes From A Memory' is natuurlijk de hoofdreden van de meeste aanwezigen een ticket aan te schaffen voor dit concert. Dat blijkt wel uit het luide applaus na opkomst om het tweede gedeelte van deze avond op te starten. De zaalmix alsmede het volume zijn inmiddels goed onder controle, al had iets meer dynamiek de show niet misstaan naar onze mening. Het concept-album, dat een verhaal vertelt over een persoon dat onder hypnose wordt gebracht om de gebeurtenissen richting een moord terug te halen, wordt al jaren alom beschouwd als een van de allersterkste albums die de band maakte. Het moet gezegd: vele facetten van Dream Theater komen aan bod. Het is muzikaal gezien een van de meest veelzijdige en spannende albums waarop lange, avontuurlijke stukken worden afgewisseld met kortere liederen, het ene moment scheurend en beukend hard en het andere moment lieflijk en soft.

Flexibel

De melodieën van de meer ingetogen stukken dreigen soms wat aan de zoetsappige en voorspelbare kant te geraken ('Through Her Eyes', 'One Last Time', 'The Spirit Carries On') maar worden door het publiek uit volle borst meegezongen (met wisselend succes). Halverwege wordt een halve minuut stilte ingebouwd voor oud-Rush drummer/tekstschrijver Neil Peart, die de dag ervoor veel te jong overleed aan hersenkanker. Rush is altijd een van de grootste inspiratiebronnen geweest voor Dream Theater en vele collegae uit de progressieve metal, symfonische rock en vele andere bands die in de jaren 90 groot zijn geworden. De uitvoeringen van 'Fatal Tragedy', 'Beyond This Life', 'Home en The Dance of Eternit'y staan als een huis. Afgestudeerd op Berklee College of Music in de jaren 80, laten gitarist John Petrucci en bassist John Myung nog steeds horen dat ze met hun instrument boven de materie staan. De in 1999 officieel toegetreden toetsenist Jordan Rudess (die in 1991 het podium deelde met niemand minder dan Tony Williams, Jan Hammer en Fernando Saunders op het Montréal Jazz Festival) is visueel het meest aantrekkelijk door zijn flexibele keyboard stand, waarmee hij het klavier tijdens zijn soli kantelt richting de zaal en zijn vingervlugge exercities duidelijk zichtbaar zijn. Ook maakt hij enkele keren gebruik van zijn draagbare keyboard, waarmee hij tijdens zijn duizelingwekkende soli over het podium loopt. Ook LaBrie staat niet stil; hij is fysiek en verbaal zeer extravert aanwezig en laat geen centimeter van het podium onbenut.

Slot

Het slotstuk 'Finally Free' wordt besloten met spectaculair drumwerk van Mike Mangini, die in 2010 Mike Portnoy verving op de drumkruk. Mangini geniet zichtbaar van iedere seconde dat hij speelt. Vol overgave en plezier slaat hij twee en een half uur deze ongelooflijke muziek aan elkaar. Aan het einde van 'Scenes' en de opvolgende ovatie, keert de band nog terug voor één stuk van de nieuwe plaat: 'At Wit's End' waar tegen het einde nog de gitaarriff uit 'Closer To The Heart' (Rush) voorbij komt als eerbetoon aan Peart. Of LaBrie nog lang wegkomt met de toch ietwat veel valse uithalen is onduidelijk, maar het was wel een smet op de verder perfect uitgevoerde 'evening with Dream Theater.' Terecht nog steeds een van de absolute grootmachten binnen de progressieve metal.

[PJ_©RB]