Op zaterdagavond trad tijdens het festival Rabobank Amersfoort Jazz de Metropole Orkest Big Band op met ‘A Tribute to Thelonious Monk’. In aanloop naar het concert liet festivaldirecteur Alexander Beets weten dat hij trots was een dergelijke grote en mooie act te kunnen presenteren op het jubilerende festival Amersfoort Jazz. “Het Metropole Orkest is een grote naam in de wereld van de jazz en lichte muziek; een Nederlands paradepaardje met grote internationale bekendheid. De Big Band van het orkest speelt prachtige programma’s en op ons speciale verzoek nog eens de Monk Tribute, die vorig najaar al met succes in première ging. Het past precies in het plaatje!”

De komst van de Metropole Orkest Big Band bracht de organisatie van Amersfoort Jazz -voor het eerst in het bestaan- op het idee het grote plein Lieve Vrouwkerkhof met stoelen om te vormen tot een soort stedelijk openluchttheater. De weersomstandigheden werkten mee; de horecagelegenheden omringden de zitplaatsen met terrassen en de karakteristieke Onze Lieve Vrouwetoren werd prachtig uitgelicht. Het zorgde al met al voor een buitengewoon sfeervol geheel en een indrukwekkende aanblik, zoals men wel treft op pleinfestivals in Frankrijk en Italië. Het programma en de prachtige mise-en-scène bleek niet aan dovemansoren gericht en in groten getale was het publiek van heinde en verre toegestroomd om van het concert te genieten. Geen zitplaats bleef onbezet en aan de randen van het plein hoopte het staand publiek zich op. Met volle teugen werd aandachtig en soms zelfs ademloos genoten van het grootse optreden, dat als zodanig ook was aangekondigd. Het geluid was in orde, op de vleugel na. Het volume was bescheiden, passend bij de omstandigheden.

Miho Hazama

De Metropole Orkest Big Band stond in Amersfoort onder leiding van de jonge Japanse Miho Hazama. De charmante en bescheiden dirigente leeft en werkt sinds 2009 in New York, waar zij alom geprezen wordt om haar talent en arrangementen. In 2015 werd zij onderscheiden met de BMI Charlie Parker Composition Prize. Het toonaangevende Amerikaanse magazine Downbeat prees haar recent maar weer eens aan als één van de grootste beloften voor de toekomst. Reeds in 2010 werd zij via een scholarship (dat is een “award of financial aid for a student to further their education”) in staat gesteld in Nederland stage te lopen bij het Metropole. Dat was naar haar eigen zeggen een openbaring en “a dream come true… an unbelievable experience”. Hazama is dan ook zeer verguld dat zij het orkest mag aanvoeren. “It just is the best symphonic jazz orchestra of the world… I am really honoured!” Hazama werd in 2017 teruggevraagd om de bigband te dirigeren met de Thelonious Monk Tribute en zij ging in mei van dit jaar op herhaling met de mini-tour van de bigband (het orkest zonder strijkers) in het BIMhuis (Amsterdam), TivoliVredenburg (Utrecht) en LantarenVenster (Rotterdam). Dat programma was met soulzangeres China Moses.

Wij streken met haar neer na afloop van het concert, voor een gesprek in het donkere artiestenverblijf backstage. Miho Hazama begon haar muzikale carrière in Japan op het electronische orgel, het genre waarbij met handen en voeten en drumsamples hele orkest-arrangementen tevoorschijn worden getoverd. Tijdens haar studie in Tokyo werd zij pianiste van de big band. Zo leerde zij al vroeg het Nederlandse Metropole Orkest kennen en werd zij onderwezen in arrangementen van Vince Mendoza. Na haar verhuizing naar New York, waar zij verder studeerde, bleef de invloed van het Metropole onverminderd van kracht. Wat heet! Ook aan gene zijde van de Atlantische Oceaan is de faam van het NL symfonische jazzorkest zeer groot. Dat blijkt wel uit het feit dat reeds in 1997 tijdens de IAJE (International Association of Jazz Educators) Chuck Israels een lezing gaf over ‘Writing for the Metropole Orchestra – Orchestration and arranging techniques used in writing for the 51 member Metropole Orchestra from Holland’. De samenwerking van het orkest met megasterren als Ella Fitzgerald, Dizzy Gillespie, Pat Metheny, Herbie Hancock, Al Jarreau, recent Snarky Puppy en Gregory Porter, is niet onopgemerkt voorbijgegaan. Dirigenten als Rogier van Otterloo, Vince Mendoza en de jonge Jules Buckley zijn wereldwijd een begrip.

Onberispelijk en vol respect kondigde Hazama op het Lieve Vrouwekerkhof in Amersfoort tussen de stukken de diverse solisten aan, mannen met moeilijke Nederlandse namen als Sjoerd Dijkhuizen, Jasper Soffers, Marc Scholten en Joost van Schaik, geen gemakkelijke opgave met haar Japans-Amerikaanse tongval. De mooiste solo’s waren van Leo Janssen, Peter Tiehuis en vooral Paul van der Feen. De heren schitterden om beurten, vooral in Monk’s ‘Round Midnight’, een arrangement van Hazama zelf, naar een solo performance van de jazzlegende voor wie Hazama grote bewondering koestert. Backstage schitteren haar ogen, als zij gevraagd wordt naar Monk. Zij bewondert hem met name als componist en benadrukt dat zij zijn pianospel ervaart als een orkestratie. De overige arrangementen waren van Bill Holman en Olivier Nelson en ook deze werden door Hazama afgemeten geslagen. Zij is een dirigente die het orkest laat spelen op eigen merites, maar tegelijk goed weet wat ze wil en dat gedecideerd bereikt tijdens de repetities. De heren musici, door de wol geverfd, geven stuk voor stuk blijk van hun bewondering voor de jonge dirigente.

Metropole Orkest bedreigd

Desgevraagd gaf Hazama backstage blijk van de opperste verbazing, grenzend aan afgrijzen, dat een fenomeen als het Metropole Orkest dreigt te verdwijnen door bezuinigingen, terwijl het meer dan 17 keer genomineerd is voor een Grammy Award en wereldwijd geldt als het beste jazzorkest ter wereld. Het is inderdaad moeilijk uit te leggen, dat in Nederland de eigen darlings zo grof gekilled worden en dat een orkest van deze allure, in 72 jaar uitgegroeid tot een wereldberoemd muzikaal merk dat staat voor kwaliteit en veelzijdigheid, nog steeds en wederom met uitsterven bedreigd wordt. Opvallend genoeg heeft Hazama nauwelijks weet van Lady Pannonica, hetgeen wij op onze beurt haar weer kunnen bijbrengen. De jazzbarones, Kathleen Annie Pannonica Rothschild, echtgenote van Baron Jules de Koenigswarter, redde eigenhandig de moderne jazz door uit de machtige familie Rothschild te treden en helden als Charlie Parker, Sonny Rollins, Charles Mingus en Art Blakey -en noem ze allemaal maar op-, te ondersteunen, niet in de laatste plaats haar boezemvriend Thelonious Monk. Hazama beloofde de encyclopedia erop na te slaan, en de documentaires te aanschouwen, maar beaamde in elk geval dat zo’n type als Lady Pannonica kennelijk van node is, om het Metropole te redden. Daar werd op geproost, op een echte mecenas, en ook op het Amersfoort Jazz festival, dat het in elk geval deze avond mogelijk maakte.

[©PJ_STAB]