Luxembourg Jazz Meeting 2018

Wij houden van Luxemburg, de natuur en het landschap; de cultuur en de kastelen; de riviertjes en spoortunnels. Alsof we lopen in een ‘modelspoor scenery', in alles een zalige amalgaam van de omliggende cultuurlanden Frankrijk, België en Duitsland. De geur en kleur van de Ardennen, onze gedeelde geschiedenis, Koning Gorilla en de Luxemburgse Kwestie, maar ook Willibrordus en nog verder terug in de tijd, Julius Caesar en Ambiorix en de Eburonen. Met de trein bereiken we de stad met het prachtige reliëf, de boven- en benedenstad, de paden en trappen, de poortjes en lichtjes, glimmende straatsteentjes. De stad waar we onze eerste schreden zetten op het gebied van naastenliefde. Niet verwonderlijk dus, dat we de buitenkans aangrepen om in ons lievelingsland de Luxembourg Jazz Meeting te bezoeken. Dit evenement werd voor de vierde keer georganiseerd en wel in Centre Culturel de Rencontre Abbaye de Neumünster – neimënster, gelegen in de benedenstad van Luxemburg, beter bekend als ‘Grund’. Het betreft een driedaags showcaseprogramma, met netwerkgelegenheid voor om en nabij 90 internationale professionals uit verschillende landen, waaronder festivalprogrammeurs, artiesten, managers, agencies, en andere organisaties, plus nog wat pers en media. Tijdens het evenement ( info ) werden 12 acts gepresenteerd aan het publiek, waarvan het leeuwendeel afkomstig was uit Luxemburg, maar ook wat uit Frankrijk, Polen en Japan. Alle concerten vonden plaats in de Robert Krieps Zaal (op vrijdag- en zaterdagavond en zondag rond het middaguur) en zijn door ProgJazz van begin tot eind gewikt en gewogen, en op deze site in recensies vervat.

Showcases

• Vrijdag: Krzysztof Kobylinski (Poland) / Greg Lamy Quartet / Jeff Herr Corporation / KLEIN

• Zaterdag: Pol Belardi’s Urban 5 / Maxime Bender Universal Sky / Dock In Absolute / Michel Reis Japan Quartet

• Zondag: Reis-Demuth-Wiltgen / David Laborier NE:X:T / Machado & Ithursarry (France) / Claire Parsons Duo (with Eran Har Even)

Om meteen met de slotconclusie in huis te vallen: het hele showcase-programma bevatte geen enkele wanklank. Alle acts waren meer dan uitstekend, stuk voor stuk de moeite waard, behalve muzikaal hoogstaand en technisch bekwaam, vaak ook eigenzinnig en avontuurlijk. De Luxembourg Jazz Meeting zet in op moderne jazz, die overlapt met intelligente pop en fusion. Van de 12 acts was er geen enkele die zich bezondigde aan open deuren, ouderwetse ambachten of strikt afgebakende traditionele kunstvormen. Wie onbevooroordeeld in de zaal plaatsnam werd zodoende aangenaam verrast en vermaakt. Petje-af voor de organisatie van de Luxembourg Jazz Meeting, onder leiding van Patrice Hourbette van Music:LX, die er zijn levenswerk van lijkt te maken de Luxemburgse Jazz op de internationale kaart te zetten. Een goed georganiseerd showcasefestival met een avontuurlijk programma, op een bijzondere, historische locatie; niet onbelangrijk: het geluid was goed en de changementen verliepen vlekkeloos. Bovendien is de theaterzaal op zo’n manier ingericht, dat iedereen goed zicht heeft en prettig zit. Deze restauratie dateert uit 2004, toen het complex onder de naam “Centre Culturel de Rencontre Abbaye de Neumünster - neimënster” in gebruik werd genomen. Website van Neimënster Abbey .

Geschiedenis

Staan we even stil bij de geschiedenis van deze illustere plaats… Zoals alle kloosters in Luxemburg (Echternach en Clervaux), werd de abdij in ‘Grund’ gesticht door de orde der Benedictijnen. Na de verwoesting in 1542 werd de abdij in de jaren erna weer opgebouwd. Ook dat gebouw werd verwoest (in 1684, door een brand) en in 1688 herbouwd op dezelfde plek onder de naam Neumünster. Het complex bestaat uit een kerk en vleugelgebouwen rondom een binnenplaats. Na de Franse Revolutie werd  de abdij ingericht als een militair hospitaal en na 1867 werd er een gevangenis van gemaakt. In die tijd speelde de zg. ‘Luxemburgse Kwestie’, die leidde tot oorlogsdreiging tussen Frankrijk en Pruisen, waarbij een kwalijke rol was weggelegd voor koning Willem III van Nederland. In vogelvlucht: Na de nederlaag van Napoleon in 1815 werd Luxemburg verheven tot een groothertogdom en toegewezen aan de kersverse koning van de Nederlanden Willem I, zoon van stadhouder Willem V, onder auspicium van de Pruisen. Toen ‘België’ zich van Nederland afscheidde moest de koning de westelijke delen van Limburg en Luxemburg aan de Belgen afstaan. Het oostelijke deel bleef onder Oranje, maar trad als hertogdom toe tot de Duitse Bond. Deze confederatie bestond tot 1866, toen Pruisen als triomfator uit de Pruisisch-Oostenrijkse Oorlog (1866) was gekomen en de federale Noord-Duitse Bondstichtte (1867). De Franse keizer Napoleon III trachtte Luxemburg heimelijk uit de boedel van de Duitse Bond over te nemen, en Willem III verkocht Luxemburg met instemming van zijn minister Van Zuylen van Nijenvelt aan Napoleon voor 5.000.000 gulden. Toen dit bekend werd, dreigde er een conflict en Willem III en Van Zuylen werden hevig bekritiseerd vanwege eigenmachtig en onconstitutioneel handelen. Willem III deed er alles aan om zijn minister te handhaven en ontbond zelfs de kamer. Hij moest in 1868 evenwel tandenknarsend toezien, hoe de (liberale) Kamermeerderheid triomfeerde en eindelijk een eind maakte aan deze 'conflictentijd'. Aangaande Luxemburg bleef Willem III alles in het werk zetten om het voor zijn familie te behouden. De Salische Wet (of beter gezegd: een Salisch element dat door het huis Nassau was opgenomen in de Erneuter Erbverein van 1783), vereiste evenwel opvolging in de mannelijke lijn. Zodoende ging het groothertogdom aan de neus van prinses Wilhelmina voorbij, en viel het toe aan oom Adolf uit de Walramse lijn van Nassau. Deze Adolf had zich niet van zijn beste kant laten zien, door zich reeds op te werpen als de opvolger terwijl 'Koning Gorilla' nog op sterven lag. Eenmaal groothertog liet Adolf zich overigens gedeisd. Hij was vooral druk met zijn kunstverzameling en wonen deed hij vooral op kasteel Hohenburg in Beieren.

Luxemburg Jazz scene

Terug naar de Jazz Meeting. Opvallend is wel dat de handvol spelers uit de Luxemburgse jazzscene, hoewel deze kleinschalig is-, zich in tegenwoordig tot musici van internationale allure ontwikkelen. Deze ontwikkeling heeft alles te maken gehad met de noodzaak, Luxemburgs talent voor hoger onderwijs zo snel mogelijk te exporteren naar landen als België, Nederland, Frankrijk, Duitsland of de verenigde Staten van Amerika. Zo studeerde Michel Reis en Paul Wiltgen in de VS, terwijl kameraad Marc Demuth in Nederland werd onderricht (door Hein van de Geyn), net als gitarist David Laborier, die les had van Eef Albers; Pol Belardi studeerde eerst in Brussel (piano), later bass bij Michel Hartzigeorgiou en in Amsterdam bij David de Marez Oyens; zijn speelkameraad Jérôme Klein (piano) studeerde in Brussel, net als zangeres Claire Parsons, bij David Linx; Jean-Philippe Koch (piano) van Dock In Absolute studeerde in Luxemburg, Saarbrücken, Luik en Boston; drummer Niels Engel studeerde in Nederland (Den Haag en Amsterdam), waar hij nog steeds deel uitmaakt van het Jasper Blom Quartet; ook drummer Jeff Herr studeerde in Nederland (Maastricht); saxofonist Maxime Bender, de bekendste speler van deze generatie Luxemburgse jazzmusici, studeerde in Frankrijk (Elzas), België en Duitsland. En dan hebben we het nog niet eens over hun landgenoten Michel Meis, die in Duitsland op muziek zat, Benoît Martiny (met wie wij in het verleden zelf het podium deelden) en Pit Dahm, die beiden in Nederland studeerden, drie toonaangevende slagwerkers die tijdens deze editie van de Luxembourg Jazz Meeting niet in actie kwamen.

Kruisbestuiving

Met deze namen is de harde kern van de Luxemburgse Jazz meteen in één adem genoemd. Een heerlijke club mensen, met het hart op de juiste plaats. Tijdens de showcases dook een groot aantal van hen op in uiteenlopende formaties, soms zelfs op andere instrumenten. Zo viel Pol Belardi op door schitterend vibarafoonspel in de band van toetsenist Jérôme Klein, terwijl hij in zijn eigen groep basgitaar speelt, en Klein dan weer op drums heeft. Samen spelen ze in de band van singer/keyboardist Claire Parsons, met Niels Engel op drums en gitarist Eran Har Evan, die oorspronkelijk uit Israël komt maar in Nederland woont, en door de Luxemburgse scene omarmd is. Niels Engel drumt op zijn beurt bij David Laborier (ooit de docent van Claire Parsons), terwijl Eran Har Evan in duo met Claire Parsons de laatste showcase verzorgt, maar ook in de band van Pol Belardi speelt. Aldus is de Luxembugse scene één grote kruisbestuiving in de straal van een paar kilometer. Onderling heerst een uiterst collegiale, zelfs vriendschappelijke sfeer, waarbij het in de hardbop scene zo gebruikelijke betweten, ellebogen, afzeiken, hoeren, snoeren en matennaaien tot een minimum beperkt lijkt te blijven. Goed, we waren er slechts drie dagen, maar er was in die tijdspanne geen onvertogen moment...

Na afloop

Zaterdagavond, na afloop van de schowcases, trokken de artiesten en masse naar de Liquid Bar om er nachtwerk van te maken. Dit oergezellige café op een steenworp van de abdij, is niet te versmaden door liefhebbers van stevige jazz en bijzonder bier. De delegaties van de Jazz Meeting daarentegen, overwegend wat ouder en verstandiger, die de volgende ochtend weer bijtijds verwacht werden voor de volgende ronde showcases, zochten hun bedjes op. Sommigen waren gelegerd in de voormalige cellen van de Abdij, anderen -zoals wij van ProgJazz- in het comfortabele Hotel Park Inn. De nachtelijke wandeling door regenachtig Luxemburg, met de lift van Grund naar de bovenstad en dan over de brug rchting centraal station, prijkt al sinds onze jeugdjaren in de top 10 van romantische bezigdheden. Het viel ons wel op dat de portieken meer dan vroeger gevuld waren met talloze onverkwikkelijke sujetten, languit liggende zwervers, verlepte vrouwen, donkere mannen met mutsen en boze koppen. Hier en daar een schizofreen schreeuwende haatbaard, die toch ontbrak aan de modelspoor scenery uit onze kindertijd. In plaats van vrolijk flierefluitend op ons gemak, liepen wij dus met de hand op de knip en de oren gespitst op een draf naar de ingang van het hotel. Eenmaal veilig op de kamer, cielen wij vol van alle muzikale indrukken en ontmoetingen, nog even denkend aan Claire Parsons, in een vredige, diepe slaap.

[PJ_©STAB]