Concertgebouw de Vereeniging in Nijmegen

“De mooiste concertzaal van Nederland”, aldus dirigent Willem Mengelberg ergens in vorige eeuw. En niet alleen vanwege de akoestiek! Concertgebouw de Vereeniging in Nijmegen is ook om te zien, van binnen en van buiten, een indrukwekkend staaltje architectuur. Als je houdt van Art Nouveau, van prachtige Um 1800-vormen, van de zg. nieuw historiserende stijl, ook wel heroriëntatie genoemd, waarin neoclassicistische invloeden en Jugendstil-elementen samenvloeien en ook sporadische Art Deco elementen kunt waarderen, dan is Concertgebouw de Vereeniging het summum. Het bouwwerk was het magnum opus van architect Oscar Leeuw, met zijn broer Henri ook verantwoordelijk voor het Jugendstil-jachtslot De Mookerheide. De broers voltooiden het complex in 1914/1915 m.m.v. kunstenaars Huib Luns, Egidius Everaerts en Jacques Oor. Na een ingrijpende renovatie halverwege de jaren tachtig werd in 2015 het 100-jarige rijksmonument weer teruggebracht in de oude staat en heropend. De concertzaal biedt plaats aan 1400 mensen en heeft zoals gezegd een fantastische akoestiek.

Let's have a party!!!

Nu moeten rockbands, uitgerust met elektronisch instrumentarium en heavy drums, altijd oppassen in dit soort zalen. Maar ook stevige jazz ensembles. Jaarlijks verzuipen grote bands bijvoorbeeld in het Concertgebouw Amsterdam, de galmbak die geschikt is voor Gustav Mahler, maar niet voor Branford Marsalis Quartet, laat staan voor King Crimson. Een jaar geleden werden de duur betalende bezoekers getrakteerd op een drie uur durende symfonie van oorverdovende herrie. Dat gezegd hebbende, aarzelden wij lang om weer in een klassieke galmbak plaats te nemen om KC te ondergaan. Dat we het toch gedaan hebben (voor een slordige 100 euro) was een van de beste beslissingen ooit. Het verblijf in Concertgebouw de Vereeniging in Nijmegen was van begin tot eind een groot feest. Laat dat nu juist zijn waartoe Robert Fripp elk optreden vantevoren een oproep doet: "let's have a party!!!" Van de parkeerplaats, de babbel met een suppoost aan de zij-ingang, de pauze met de snelle barmeisjes, de ontmoetingen met oude bekenden uit de prog-scene (zoals natuurlijk Bas Andriessen, de enige Nederlandse journalist die bij Robert Fripp achter de brievenbus komt), per definitie met het hart op de goede plaats, vriendelijk en onbevooroordeeld, ongehinderd door uiterlijk gedoe en randstedelijke schijn.

Greatest hits

En dan natuurlijk het concert zelf. De band, naast de grootmeester Fripp bestaand uit Tony Levin, Mel Collins, Jakko Jakszyk, en de drie drummers Pat Mastelotto, Gavin Harrison en Jeremy Stacey (die zo nu en dan ook akkoorden op keyboards indrukt, nu Bill Rieflin ontbreekt) speelde geïnspireerd, saamhorig en op de millimeter nauwkeurig, 21 bekende stukken uit het onmetelijk oeuvre van de band, in feite alle ‘greatest hits’, op het moeilijke 'Fracture' uit ‘74 na en een paar nummers die teveel aan Belew zijn gelieerd. De sound was fantastisch, stevig maar niet te hard, vol maar transparant, zodat alle instrumenten goed te horen waren. Saxofonist/fluitist Mel Collins -met wie wij een haat-liefde verhouding hebben- was in buitengewoon goede doen. Hij voorzag met smaakvolle, zuivere lijnen en mysterieuze improvisaties, de bijna kille, machinerie van Fripp van een menselijke ademstoot. De adembenemende fills van Pat Mastelotio, die naarmate hij ouder wordt steeds gretiger en naïever lijkt te drummen, was onze held van de avond. De drummer, ooit lid van Mr. Mister, Flower Kings en HoBoLeMa (met Alan Holdsworth), ramde op zijn toms en bekkens als een kind in een drumparadijs. Zijn ogen twinkelden bij onze aanmoedigingen en soms hadden we even schielijk oogcontact, na weer een energieke capriool zonder weerga. Zijn counterpart aan gene zijde, drummer Gavin Harrison (ook bekend van onder meer Porcupine Tree), speelt veel beheerster, ingetogen bijna, terend op zijn duizelingwekkende en alom geprezen technische vernuft. Harrison wordt jaarlijks de hemel in geschreven door magazines als Prog, Modern Drummer, Rolling Stone en geldt derhalve één van de allerbeste drummers aller tijden. Vanavond in Nijmegen zagen en hoorden we waarom.

Adrenaline

Op de terugreis gaven we elkaar te kennen de muziek van Fripp nog nooit zo goed gehoord te hebben. Het was ons ook opgevallen dat de vrouwen in de zaal -ze waren er heus- stevig zaten te headbangen, terwijl het de heren waren die het muzikale geweld bewegingsloos over zich heen lieten komen. Na afloop vertelde Bas Andriessen hoe het was geweest bij Robert Fripp in The UK, diens tranen aangaande John Wetton, de problemen aangaande filmen. De reeks > Easy Money / Indiscipline / Starless en 21st Century Schizoid Man < galmde nog na in onze oren, die gewoon niet wilden wennen aan de stilte. Wat een avond! Adrenaline! Het concert in Nijmegen deed op indrukwekkende wijze eer aan de composities van het legendarische ensemble, dat dit jaar 50 jaar bestaat - zij het in wisselende bezetting en soms gewoon even afwezig.

[PJ_©STAB]

Set 1

Drumsons / Discipline / Suitable Grounds for the Blues / Interlude / Radical Action II / Level Five / Moonchild / The Court of the Crimson King / Drumzilla / Frame by Frame

Set 2

Larks' Tongues in Aspic, Part One / Neurotica / Epitaph / Radical Action (To Unseat the Hold of Monkey Mind) / Meltdown / Larks' Tongues in Aspic, Part Two / Islands / Easy Money / Indiscipline / Starless

Encore:

21st Century Schizoid Man