BLINDFOLD TEST | ALBUM RECENSIE

JESSICA DE BOER | GROW

Met zorg en liefde bereid

Tekst: Storm Bakker et al

We hebben weer eens een avondje een blindfold test. Altijd leuk: luisteren naar nieuwe muziek, zonder te weten wat het is. Vol verwachting spitsen wij de oren, nippen aan onze Belgische biertjes en drukken op play...

Lydisch

Na een proloog van schattig babygedreutel opent het eerste echte stuk, dat zich aandient als een vrijelijk intro verse van een jazzballad. Met een zuiver getroffen interval (een groot septiem, hier als #11 op trap IV), grijpt een heldere en zuivere vrouwenstem ons Hyperboreeërs meteen bij de kladden. Lydisch is een authentieke kerktoonsoort die in prominent gebruik was in de antieke muziek van de Griekse antieke tijd tot en met de Gregoriaanse middeleeuwen, ver voordat de ordinaire majeurladder haar verdrong. De modus, samengesteld uit zuivere kwinten van Pythagoras, wordt door sommigen (in onze oren terecht) wel gezien als de ware kosmische Tonica. Jazzmuziektheoreticus George Russel lanceerde in 1953 zijn theorie gebaseerd op de “tonal gravity of the Lydian mode" en werd aldus een onuitputtelijke bron van inspiratie voor pioniers als Coltrane en Zappa. Maar dat terzijde.

Blindfold

We luisteren verder naar muziek, die in eerste instantie onbekend voor ons is. Een ostinaat 6/4 patroon wordt ingezet, met electrische gitaar en contrabas, allengs gevolgd door drums met kwasten, rustieke pianoakkoorden. Moderne jazz, akoestisch en helder; de zangeres klinkt piepjong, maar dat laatste kan een bewuste keuze zijn. Zij schildert ingetogen ad libitum, kleurrijk en met groot bereik; haar zang is tekstloos en verraadt geen herkomst. Bij een 'blindfold test' doemen onvermijdelijk vergelijkingen op, soms uitmondend in een hilarisch demasquee van de zogenaamde kenners. De een refereert aan Esperanza Spalding, de ander aan onze eigen Nederlandse vocale deernen Margriet Sjoerdsma, Anne Chris, Wieke Garcia of de nieuwste lichting bekend van NJJO en Kika, Free the Voices of de recent door de NPO in de serie New Generation uitgelichte Fenne Scholte (bekijk). De naam Hannah Mae valt. Hard gelach; diegene krijgt geen bier meer.

Grow

Eindelijk dan wat verstaanbare zinnen, in het engels, over fearless zijn en zingen, zoals vlinders in de vroege lente of kinderen... We herkennen prompt de Nederlandse zangeres Jessica de Boer, die wij op de website al beschreven naar aanleiding van het UJazz festival begin 2020. (lees). Wij lieten haar toen al aan het woord in onze serie En Jij Bent...? Juist toen zij van het Utrechtse conservatorium afstudeerde, werd zij door het lot getrakteerd op de fnuikende culturele lockdown. Het is lovenswaardig dat zij haar project achter de schermen verwoed heeft doorgezet; tegelijk opvallend dat er geen teken van frustratie of woede op de plaat is ingeslopen. Het album getiteld Grow bevat 11 sof- pop-jazzsongs, verscheen in stemmige en toepasselijke vormgeving bij Challenge Records. In de liner notes schrijft Jessica dat zij zingt over opgroeien, vertrouwen en verlangen naar iets dat zeker zal komen.

Experiment

Als oude, doorgewinterde Proggers -voor wie het vocaal-tekstuele sowieso ondergeschikt is aan het instrumentele-, kost het ons steeds meer moeite om ons mentaal te verplaatsen in het idioom van ontluikende jongedames, ongetwijfeld kerngezond en bloedmooi, soms gevoelig, eenzaam en onzeker, voor wie het grootste levensgevaar bestaat uit het oversteken van de straat naar de biowinkel voor een onbespoten courgette en een nieuw yogamatje. Maar De Boer is meer dan weer zo’n zangeres met een mooie stem, die over de liefde zingt en de dagen slijt met navelstaren. Niet alleen blijkt Jessica geïnspireerd door de Nazarener (“reading the scriptures, lifting up my soul…”), zij deinst er als singer-songwriter niet voor terug haar soms nostalgische, dan weer optimistische harmonieën en melodieën te larderen met listig ritmisch experiment. Zo verrast zij met polyritmiek (4 x 5 in Discontented) en metrische maatwisselingen (6 > 4 in Inspiration). Karakteristiek zijn ook de avontuurlijke tonale fills om de muzikale onderdelen te verbinden, of de uitgewerkte unisono zanglijnen met invloeden uit alle windstreken.

Oak Tree

Dit laatste doet zij in Oak Tree, dat in wezen als titeltrack van de plaat lijkt te zijn bedoeld en een mooie dwarssnede biedt van haar dynamische band. Laverend tussen oorzalvende koorzang, een intiem duo met gitaar en een droomachtig refrein, waarbij de woorden eindelijk op hun plek vallen (“silent watcher”), verrassende modulaties en dramatische akkoorden, een bijzondere gitaarsolo van Brugmans drijvend in een orkestrale galm, met brede piano akkoorden en synthpads van Wouthuysen en bekkens door Siderius massief geslagen met mallets. Na deze vlucht strijkt de band weer neer en komt tot rust in de samenzang, nu met een gestreken contrabas van Gijezen. De hele plaat is met veel zorg en liefde bereid, door een eensgezind octet, nevens Jessica de Boer bestaande uit veelbelovende exponenten van de next generation of Dutch jazz.

[SB.et.al.©PJ2022]

JESSICA DE BOER • GROW

CHALLENGE RECORDS © 2021 / 2022

YouTube Introducing

Jessica de Boer - vocals

Eric Brugmans - guitars

Manuel Wouthuysen - keys

Mees Siderius - drums

Thimo Gijezen - double bass

Yannick van ter Beek - percussion

Manon Neijenhuis - backing vocals

Noël van de Wiel - backing vocals